Απολογισμοί

Αποχαιρετήσαμε μόλις το 2022, μία ακόμα δύσκολη χρονιά, τόσο για τη χώρα μας, όσο και για την Ευρώπη και ολόκληρο τον πλανήτη.  Μετά από δύο χρόνια υγειονομικής κρίσης, οι συνέπειες του πολέμου στην Ουκρανία -υψηλός πληθωρισμός, αύξηση τιμών ενέργειας και κόστους ζωής, αγωνία για την ύπαρξη ενός βιώσιμου συστήματος τροφίμων κ.α.- προκάλεσαν οικονομική δυσανεξία και ανασφάλεια στους πολίτες και δημιούργησαν ένα εκρηκτικό μείγμα στην αγορά.

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, η απόφασή μας ήταν να παρέχουμε περισσότερες και ποιοτικότερες υπηρεσίες στα μέλη μας, ώστε να αυξήσουμε το όφελος από τη συνδρομή των εταιρειών και να στηρίξουμε τους marketers στο ολοένα δυσκολότερο έργο τους.

Θέλουμε να πιστεύουμε ότι τα καταφέραμε. Η χρονιά έκλεισε με πλούσιο έργο και τον Σύνδεσμο, την κοινή φωνή των 96 εταιρειών-μελών μας, σημαντικά ενδυναμωμένο.

Στην κορυφή των πεπραγμένων μας το WFA Global Marketer Conference 2022, το πιο επιτυχημένο Global Marketer Conference που έγινε ποτέ, σύμφωνα με την ίδια την Παγκόσμια Ομοσπονδία Διαφημιζομένων.

Για εμάς, η ανάθεση της διοργάνωσης του σημαντικότερου marketing event στον κόσμο ήταν τεράστια τιμή και αναγνώριση της σταθερά ανοδικής μας πορείας. Ήταν ένα φιλόδοξο σχέδιο, που υλοποιήθηκε με υψηλό βαθμό δυσκολίας και αβεβαιότητας λόγω της πανδημίας και του πολέμου. Όμως, το αποτέλεσμα δικαίωσε όλο τον κόπο, την αγωνία και τους πόρους που επενδύθηκαν έναν ολόκληρο χρόνο, από τον Απρίλιο 2021, οπότε ανακοινώθηκε η ανάληψη της διοργάνωσης από τον ΣΔΕ, μέχρι τις 7 Απριλίου 2022 που με τεράστια υπερηφάνεια υποδεχθήκαμε περισσότερους από 850 συνέδρους από την Ελλάδα και 30 ακόμα χώρες και γίναμε άξιοι οικοδεσπότες του 1^ου zero wasted conference στην Ελλάδα!

Το περιεχόμενο του συνεδρίου, το οποίο αξιολογήθηκε από τους συμμετέχοντες με 4,9 στα 5, ήταν μία ακόμα απόδειξη ότι η στρατηγική μας απόφαση να είμαστε προσανατολισμένοι στο μέλλον και να ενημερώνουμε τα μέλη μας και τα στελέχη τους -σε πραγματικό χρόνο- για όλα τα μεγάλα διεθνή θέματα του marketing και της επικοινωνίας, παρά τις συνεχείς κρίσεις των τελευταίων ετών, είναι σωστή. Και αποτελεί σίγουρα έναν από τους λόγους που υποδεχθήκαμε και φέτος νέα μέλη και μάλιστα 9!

Για μία ακόμα χρονιά, εργαστήκαμε σφαιρικά για όλα τα μεγάλα διεθνή θέματα:

1. Diversity, Equity & Inclusion. Στο webinar με τίτλο “ΣΔΕ & Kantar για την Ισότιμη Ένταξη και τη Διαφορετικότητα στην Ελλάδα”, που διοργανώσαμε τον Ιανουάριο σε συνεργασία με την KANTAR Ελλάδας, είχαμε την ευκαιρία να εμβαθύνουμε στο θέμα, φωτίζοντας πτυχές του Έλληνα καταναλωτή και συνεχίζοντας την προσπάθειά μας για μεγαλύτερη αποδοχή της διαφορετικότητας και δικαιότερη εκπροσώπηση στον κλάδο του marketing και της επικοινωνίας. Μοιραστήκαμε με όλη την αγορά το “The Global DEI Charter for Change”, τον Χάρτη της WFA που εντοπίζει 11 τομείς δράσης και καταγράφει τα κύρια βήματα που πρέπει να κάνουν όλοι οι οργανισμοί για να διασφαλίσουν ότι ο κλάδος μας έχει ποικιλομορφία, είναι δίκαιος και συμπεριληπτικός. Επιπλέον μοιραστήκαμε με τα μέλη μας τον νέο Οδηγό για τη Διαφορετικότητα στα media “Diversity & Representation: Focus on media planning & buying”. Και, σε συνεργασία με την WFA, διοργανώσαμε 3 webinars για το θέμα: “Diversity & Representation – Ensuring Media & Advertising Supports Inclusion”, “Inclusive Marketing – Why representation matters to your customers and your brand | Book launch” & “Consumer insights through a diversity and inclusion lens”. Το 2023, θα προσκαλέσουμε όλ@ τ@ εργαζόμεν@ στο marketing και την επικοινωνία να συμμετάσχουν στο 2^ο κύμα της παγκόσμιας έρευνας WFA Global Diversity and Inclusion Research, στο 1^ο κύμα της οποίας καταφέραμε να βρεθεί η Ελλάδα στην 6^η θέση μεταξύ 27 χωρών, σε απόλυτο αριθμό ερωτηματολογίων!
2. Marketing τροφίμων και Greek Pledge. Οι εξελίξεις σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο δείχνουν ότι το θέμα της υγιεινής διατροφής σε συνδυασμό με τη διαφήμιση των τροφίμων & ποτών στα παιδιά είναι στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος των ελεγκτικών αρχών. Το Ελληνικό Pledge που δημιουργήθηκε φέτος από τον ΣΕΒΤ και τον ΣΔΕ, μετά από προσπάθειες πολλών ετών, αποτελεί ένανΚώδικα Αυτοδέσμευσης για τις επιχειρήσεις του κλάδου, που στοχεύει στη βελτίωση της διαφήμισης τροφίμων & μη αλκοολούχων ποτών σε παιδιά κάτω των 13 ετών. Για την πληρέστερη ενημέρωση των εταιρειών πραγματοποιήσαμε ακόμα σε συνεργασία με την WFA το webinar “Food Marketing & Children. What next for advertising self-regulation?”
3. Global Alliance for Responsible Media και Digital Safety. O ΣΔΕ, αξιολογώντας το digital safety ως θέμα μείζονος σημασίας για την ασφάλεια της κοινωνίας και τη βιωσιμότητα του κλάδου της επικοινωνίας, είναι από το 2021 μέλος της GARM, της παγκόσμιας διακλαδικής συμμαχίας που στόχο έχει α) τη διαμόρφωση πρωτοκόλλων, εργαλείων, πρακτικών & λύσεων για την ενίσχυση του digital safety και β) τον περιορισμό της διάθεσης και της εκμετάλλευσης (monetization) επιβλαβούς περιεχομένου στο διαδίκτυο. Αποκορύφωμα του έργου της GARM τη φετινή χρονιά αποτέλεσε η συνάντηση με τον Elon Musk και η δέσμευση της νέας ηγεσίας του Twitter να συνεργαστεί με την GARM για την ενίσχυση της ασφάλειας στην πλατφόρμα, θέμα που απασχολεί πολύ έντονα την παγκόσμια αγορά μετά την εξαγορά.
4. Sustainability και Planet Pledge. Η βιωσιμότητα αποτελεί διεθνώς βασικό πυλώνα του Better Marketing, για το οποίο εργαζόμαστε τα τελευταία χρόνια. Το 2021, γίναμε partner του “Planet Pledge” της WFA, της παγκόσμιας πρωτοβουλίας που στόχο έχει να γίνει το marketing κινητήρια δύναμη για την αντιμετώπιση των κρίσιμων περιβαλλοντικών θεμάτων που αντιμετωπίζει ο πλανήτης.  Μέσα στο 2022, 7 εταιρείες-μέλη μας δεσμεύτηκαν να υποστηρίξουν το Planet Pledge στην Ελλάδα και ενημερώθηκαν αναλυτικά για τα εργαλεία που έχουν στη διάθεσή τους μέσω του Pledge για να συμβάλλουν στην παγκόσμια αυτή προσπάθεια. Τον Μάιο, μοιραστήκαμε με τα μέλη μας τον Οδηγό της WFA “Global Guidance on Environmental Claims” ο οποίος προσφέρει αναλυτική καθοδήγηση για τους περιβαλλοντικούς ισχυρισμούς των brands, σε μία περίοδο που οι ισχυρισμοί βιωσιμότητας βρίσκονται στο ραντάρ των ελεγκτικών αρχών, ενώ παράλληλα γίνονται ολοένα πιο κρίσιμοι για την εμπιστοσύνη των καταναλωτών σε brands και εταιρείες. Τέλος, σε συνεργασία με την WFA, πραγματοποιήσαμε για το θέμα τα webinars “Sustainable storytelling – what are you afraid of” και “Counting the (Carbon) Cost”.

Η λίστα των διεθνών θεμάτων είναι μεγάλη και περιλαμβάνει ακόμα θέματα όπως: Clients & Creativity, Talent Crisis, Metaverse, Digital Services Act & Digital Media Act, Marketing Effectiveness, Agency Rosters, Spec, Data Ethics, 3^rd-party cookies κλπ.

Όσον αφορά τώρα στο ελληνικό γίγνεσθαι, τρία σοβαρά θεσμικά θέματα με πολλαπλές συνέπειες για τους διαφημιζόμενους κυριάρχησαν στην ατζέντα μας.

1. Ν.4764/2020, απαγόρευση ανταλλαγής στοιχείων media. Η παρ. 10 του Ν.2328/1995, όπως τροποποιήθηκε με τον Ν.4764/2020 κατά του οποίου αγωνιζόμαστε από την ψήφισή του, τα Χριστούγεννα 2020, απαίτησε και φέτος μεγάλο αριθμό ενεργειών και παρεμβάσεων, σε τοπικό και διεθνές επίπεδο. Παρόλα αυτά, προς το παρόν τουλάχιστον, καμία από τις παρεμβάσεις του ΣΔΕ ή άλλων φορέων της αγοράς δεν πέτυχε την κατάργηση ή την κατά το ζητούμενο τροποποίηση της παραγράφου που απαγορεύει την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ συνεργατών, αποτελώντας αδικαιολόγητη παρέμβαση στην λειτουργία της διαφημιστικής αγοράς, λειτουργώντας υπέρ της  αδιαφάνειας και δημιουργώντας τον κίνδυνο μονοπωλιακών πρακτικών από την πλευρά των Μέσων. Αντίθετα, με τον νέο N. 5005/21-12-2022, ΦΕΚ Τεύχος A’ 236, η παρ. 10 του Ν.2328/1995 τροποποιήθηκε με τρόπο που ουδόλως ικανοποιεί τις επιταγές του δικαίου της Ε.Ε., ούτε διασφαλίζει τον υγιή ανταγωνισμό, γεγονός που επιβάλλει την ανάγκη συνέχισης των προσπαθειών μας προς πάσα κατεύθυνση, συμπεριλαμβανομένης και της Ευρωπαϊκής Αρχής.
2. Ν.4764/2020, τιμολόγια και εντολές ως φορολογικά στοιχεία. Το 2^ο σημαντικό θέμα της χρονιάς αφορούσε τις προϋποθέσεις για την αναγνώριση από τις φορολογικές αρχές της διαφημιστικής επένδυσης των εταιρειών ως κόστος (προηγούμενη έγγραφη εντολή και αποστολή αντιγράφων τιμολογίων από τα κανάλια στους διαφημιζόμενους). Παρά τις προσπάθειές μας, το θέμα δεν έχει λυθεί, με εξαίρεση την ανάπτυξη από τους ALPHA TV & STAR CHANNEL ηλεκτρονικής πλατφόρμας, από την οποία θα έχουν την δυνατότητα οι διαφημιζόμενοι να αντλούν τα παραστατικά που τους αφορούν. Το θέμα παραμένει στην agenda μας, λόγω του υψηλού οικονομικού κινδύνου που εμπεριέχει για τους διαφημιζόμενους, με υπαιτιότητα τρίτων. Πρακτικά, για τον διαφημιζόμενο η συναλλαγή δεν ολοκληρώνεται φορολογικά εάν δεν συνοδεύεται από το τιμολόγιο του Μέσου.
3. LINEAR TV, clutter, διάρκεια & δομή διαφημιστικών breaks. Το 3ο μεγάλο θέμα της χρονιάς ήταν το διαφημιστικό περιβάλλον της Linear TV, όπως διαμορφώθηκε μετά την κατάργηση του 12λέπτου. Παρακολουθούμε το θέμα προσεκτικά ήδη από το 2021 και φέτος, τα στοιχεία που συγκεντρώσαμε από την εσωτερική έρευνα που πραγματοποιήσαμε στα μέλη μας, από την έρευνα “TV Ad Breaks Attention study in Greece” που πραγματοποιήσαμε σε συνεργασία με την ΕΔΕΕ και από την ανάλυση των φορτίσεων της εβδομάδας 23-30/9/2022, επιβεβαίωσαν δυστυχώς τα πολύ σοβαρά ζητήματα που δημιουργούνται από το clutter, τη μεγάλη διάρκεια (ακόμα και τις νυχτερινές ώρες) των διαφημιστικών breaks αλλά και τη δομή τους. Πρόκειται για τη μείωση του attention, του engagement, των θετικών συναισθημάτων του κοινού και του ad recall που προκύπτουν, καθώς εξελίσσεται ένα μεγάλο σε διάρκεια break. Προβληματισμό δημιουργεί επίσης ο ορισμός του premium placement. Τα παραπάνω θέματα συζητήθηκαν αναλυτικά στο 10ο Digital Session μας που είχε τίτλο “Time to shape the future of TV! Rethink Linear – Demistify CTV”, ενώ οι επόμενες ενέργειές μας θα επικεντρωθούν στην καταγραφή των απαιτήσεων των διαφημιζομένων από τους συνεργάτες μας στα κανάλια και τη δημιουργία ενός “χάρτη” που θα οδηγήσει από τη βελτίωση των συνθηκών σήμερα, μέχρι τον εκσυγχρονισμό των μετρήσεων και την αξιοποίηση των δυνατοτήτων της τηλεόρασης, καθώς σταδιακά ενώνεται με το digital.

Είναι αλήθεια ότι δεν μας αρκεί να είμαστε ένας θεσμικός φορέας εκπροσώπησης του κλάδου. Θέλουμε να είμαστε καταλύτης για τις εξελίξεις στο marketing και την επικοινωνία στην Ελλάδα, σε όφελος καταρχάς των μελών μας, αλλά και ολόκληρου του κλάδου και φυσικά, του καταναλωτή και της κοινωνίας. Με τη στήριξη των μελών μας και τη συνεργασία με την WFA, εργαζόμαστε σκληρά για καλύτερο marketing, για το marketing που λειτουργεί ως force for good και force for growth.

 

Γρηγόρης Αντωνιάδης

Πρόεδρος Δ.Σ. ΣΔΕ

Υποδεχθήκαμε το 2021 εν μέσω lockdown, με τα εμβόλια προ των πυλών να δημιουργούν ελπίδες και με την τηλεργασία που, μπορεί να μας κρατούσε σε φυσική  απόσταση, δεν μείωσε όμως ούτε την παραγωγικότητα, ούτε τον ενθουσιασμό και το πάθος για ό,τι κάνουμε, ούτε περιόρισε κατ’ελάχιστο τα πλάνα για το νέο έτος. Αντίθετα, είχαμε μία χρονιά γεμάτη περιεχόμενο, δράσεις και πρωτοβουλίες.

Τα τελευταία χρόνια εργαζόμαστε με τη σκέψη στραμμένη όχι στο  marketing, αλλά στο Better Marketing. Η σύνδεση του marketing με τη βιωσιμότητα ήταν και παραμένει κυρίαρχο θέμα στην ατζέντα μας. Η έρευνα που διεξήγε η WFA το 2021 και στην οποία συμμετείχαν και οι Έλληνες marketers  μέσω του ΣΔΕ, οδήγησε στην έκδοση του Οδηγού “Sustainability and Marketing”, σε πολλά σχετικά webinars αλλά και σε σχέδιο δράσης από την πλευρά της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας που δεν είναι άλλο από την πρωτοβουλία Planet Pledge. Τον περασμένο Σεπτέμβριο ο ΣΔΕ έγινε επίσημος partner. Δεσμευθήκαμε ότι θα προωθήσουμε ενεργά το Planet Pledge στις επιχειρήσεις της χώρας και με μεγάλη χαρά τον περασμένο Δεκέμβριο ανακοινώσαμε τις δύο πρώτες εταιρίες μέλη μας -IΚΕΑ & ΚΩΤΣΟΒΟΛΟΣ- που στηρίζουν την πρωτοβουλία στην Ελλάδα. Βλέπουμε,  με τον πλέον έμπρακτο τρόπο, ότι η προσπάθεια που κάνουμε στον  ΣΔΕ να φέρουμε στην agenda των Ελλήνων marketers τις διεθνείς προκλήσεις, βρίσκει πρόσφορο έδαφος και άξιους συμπαραστάτες.

Μέσα από τα ευρήματα μίας άλλης έρευνας της WFA με τίτλο “What marketing talent wants?”, η συμμετοχή των marketer από τις εταιρίες – μέλη μας, ανέδειξε ως εξαιρετικά σημαντικά χαρακτηριστικά  το purpose και το consumer centricity. Χαρακτηριστικά τα οποία επιδιώκουν να καλλιεργήσουν στους οργανισμούς και τις ομάδες τους, αναδεικνύοντας μερικούς ακόμη πυλώνες του Better Marketing.

Κάτω από την ίδια ομπρέλα, μία ακόμα πρωτοβουλία που συνεχίζουμε να υποστηρίζουμε με όλες μας τις δυνάμεις τα τελευταία χρόνια είναι αυτή για τα θέματα της διαφορετικότητας. Τη χρονιά που πέρασε παρουσιάσαμε ένα ακόμη εργαλείο, τον Οδηγό “Diversity & Representation: Guide to potential areas for bias in the creative process” που περιλαμβάνει καλές πρακτικές και πολύτιμες γνώσεις για το πώς μπορούν οι εταιρίες να βελτιώσουν  την εσωτερική και εξωτερική επικοινωνία τους, έτσι ώστε οι καταναλωτές, οι εργαζόμενοι και οι συνεργάτες των brands να νιώθουν ότι πραγματικά εκπροσωπούνται. Το καλοκαίρι «τρέξαμε» και στη χώρα μας την πρώτη παγκόσμια έρευνα για το πόσο συμπεριληπτικός είναι ο κλάδος του marketing και της επικοινωνίας. Χάρη στη συμμετοχή των μελών του ΣΔΕ στις διεθνείς έρευνες όπου συμμετέχουμε ως χώρα, καταφέρνουμε πάντοτε να έχουμε το απαιτούμενο δείγμα συμμετοχών που μας εξασφαλίζει ξεχωριστό report για την Ελλάδα! Σε αυτή τη συγκεκριμένη έρευνα, καταφέραμε όλοι μαζί οι εργαζόμενοι στον ευρύτερο κλάδο του marketing και της επικοινωνίας, να είναι η Ελλάδα 6^η σε απόλυτο αριθμό συμμετοχών σε όλο τον κόσμο.

Έχουμε ήδη μοιραστεί τα κύρια ευρήματα της έρευνας τόσο σε global όσο και σε εθνικό επίπεδο. Στο webinar που θα διοργανώσουμε τον Ιανουάριο με τη συνεργασία της Kantar Ελλάδας, θα έχουμε την ευκαιρία να εμβαθύνουμε στο θέμα, με αφετηρία τα ευρήματα για τη χώρα μας, φωτίζοντας πτυχές που αφορούν στον Έλληνα καταναλωτή και την επικοινωνία.

Ως θεσμικός φορέας εργαζόμαστε για την προάσπιση της εύρυθμης λειτουργίας του χώρου της επικοινωνίας προς όφελος των διαφημιζομένων, των εταίρων και φυσικά των καταναλωτών. Μετά από δύο χρόνια εντατικής ενασχόλησης με το Brand Safety σε τοπικό επίπεδο, ο ΣΔΕ έγινε επίσημο μέλος της Global Alliance for Responsible Media (GARM), παρακολουθώντας τη διεθνή προσπάθεια για ενίσχυση της ασφάλειας στο διαδίκτυο. Το Digital Safety ξεπερνά το στενό πλαίσιο του Brand Safety. Αφορά και στο Societal Safety, στην προστασία δηλαδή των χρηστών από επιβλαβές περιεχόμενο, ειδικά τώρα που η πανδημία του COVID-19 δημιούργησε νέες προκλήσεις για το Digital Safety. Είμαστε βέβαιοι ότι συμμερίζεστε την αγωνία μας και σας καλούμε να συνεχίσετε ν’ αποφεύγετε τη χρηματοδότηση Μέσων που δεν προστατεύουν ή θέτουν τα παιδιά μας σε κίνδυνο, που προάγουν το διχασμό, που προωθούν το μίσος και το θυμό, που προσπαθούν να πλήξουν τη φήμη του επιχειρηματικού κόσμου, της κοινωνίας και της πολιτικής, μέσω ψευδούς ή/και παραπλανητικού περιεχομένου.

Είμαστε στην τέταρτη βιομηχανική επανάσταση, το phygital είναι η νέα πραγματικότητα,  όπως και το metaverse. Στον ΣΔΕ συστήσαμε την ομάδα Digital όταν ακόμα μιλούσαμε για digital marketing, όχι για marketing στην digital εποχή. Tη χρονιά που πέρασε διοργανώσαμε το 9^ο κατά σειρά digital session με θέμα «The Opportunity of Data driven Marketing. May the Data Force be with you!» όπου συζητήσαμε πώς τα data, χάρη στην τεχνολογία, αλλάζουν το marketing και μας δίνουν την ευκαιρία όχι μόνο να στοχεύσουμε καλύτερα, αλλά και να συνδεθούμε καλύτερα με τους καταναλωτές, να βελτιώσουμε την εμπειρία τους, να μετρήσουμε καλύτερα τα αποτελέσματα των ενεργειών μας και να δημιουργήσουμε καλύτερα προϊόντα και υπηρεσίες. Ήταν ένα πολύ διαφωτιστικό session με standards διοργανώσεων υψηλής ακαδημαϊκής ποιότητας.

Η χρονιά που πέρασε ήταν για τον ΣΔΕ χρονιά εκλογών. Αναδείχθηκε νέο Διοικητικό Συμβούλιο. Ήταν όμως και χρονιά πολλών νέων μελών, καθώς με χαρά καλωσορίσαμε στο Σύνδεσμο 7 νέες εταιρίες.

To 2021 η Παγκόσμια Ομοσπονδία ανέθεσε στον ΣΔΕ τη συνδιοργάνωση της Global Marketer Week, της μεγαλύτερης παγκόσμιας διοργάνωσης για το marketing και την επικοινωνία. Μεγάλη χαρά, τιμή και τεράστια ευθύνη! Από τον περασμένο Απρίλιο, οι μηχανές του ΣΔΕ δουλεύουν…στο φουλ, για να διοργανώσουμε την καλύτερη Global Marketer Week που θα αναδείξει όχι μόνο τη χώρα αλλά και τον κλάδο μας!

To 2021 αναπτύξαμε επιπλέον κανάλια επικοινωνίας, όπως η εταιρική μας σελίδα στο Linkedin, προκειμένου να έχετε πρόσβαση ανά πάσα στιγμή, και μέσω των social media, στο περιεχόμενο που ετοιμάζουμε για τα μέλη μας, αλλά και σε σημαντικά νέα από την Ελλάδα και το εξωτερικό.

Το Νοέμβριο παρουσιάσαμε το νέο μας λογότυπο που αποτυπώνει τον πραγματικό ΣΔΕ, όπως έχει εξελιχθεί τα τελευταία χρόνια: δυναμικό, εξωστρεφή, παρεμβατικό που επιδιώκει να κάνει όλους τους εμπλεκόμενους στο οικοσύστημα της επικοινωνίας κοινωνούς του οράματός του και αρωγούς των προσπαθειών του για επικοινωνία πιο υπεύθυνη, πιο συμπεριληπτική, πιο αποτελεσματική.

Και το 2021 τα θεσμικά μας ζητήματα ήταν πολλά και ανοιχτά. Ενδεικτικά να αναφέρουμε τον Ν.4746/2020, έναν νόμο που μας απασχόλησε -κι εξακολουθεί να μας απασχολεί- καθώς παρεμβαίνει στην ελεύθερη λειτουργία της αγοράς, προκαλώντας σοβαρότατη δυσλειτουργία. «Η απαγόρευση κάθε άμεσης ή έμμεσης οργανωμένης και συστηματικής ή μη ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ διαφημιζόμενων επιχειρήσεων ή/και διαφημιστών, ή μεταξύ των ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών σταθμών, σχετικά με τις τιμές πώλησης ή τις μέσες τιμές πώλησης ή το κόστος ανά μονάδα διαφημιστικής φόρτισης (CPR) ή τη διαφημιστική δαπάνη για την αγορά διαφημιστικού χώρου ή χρόνου» και κατ’ επέκταση η απαγόρευση του benchmarking, το οποίο αποτελεί εργαλείο βελτιστοποίησης της διαφημιστικής επένδυσης σε όλο τον κόσμο, εκτός από την Ελλάδα, αποτελεί σοβαρό πισωγύρισμα και οδηγεί την αγορά μας σε απόλυτη αδιαφάνεια. Παρακολουθούμε στενά όλες τις εξελίξεις και προσπαθούμε να εξηγήσουμε με κάθε μέσο στην Πολιτεία και στον Έλληνα νομοθέτη τις ιδιαιτερότητες του κλάδου και της αγοράς και τις δυσλειτουργίες που ο νόμος αυτός δημιουργεί, μέσα από διατάξεις που δεν εξυπηρετούν κανέναν, πόσο μάλλον τη διαφάνεια. Συνεργαζόμαστε στενά με τους νομικούς μας συνεργάτες, παρεμβαίνουμε προς πάσα κατεύθυνση και φροντίζουμε να σας ενημερώνουμε, να σας εξηγούμε και να σας επισημαίνουμε τα σημεία προσοχής. Ο ΣΔΕ θα συνεχίσει τις ενέργειες που σκοπό έχουν την επαναφορά της κανονικότητας και της διαφάνειας στην αγορά.

Αντιλαμβανόμαστε ότι τα τελευταία χρόνια έχουν μεγαλύτερο αποτύπωμα στον ψυχισμό και στις προσπάθειες που όλοι μας καταβάλλουμε. Ατενίζοντας τη νέα χρονιά δεν χάνουμε την αισιοδοξία μας. Εργαζόμαστε όλοι για Better Marketing και χαράζουμε στρατηγικές για sustainable brands & purposeful communication. Η δύναμή μας είναι  ο «σύνδεσμος» που ο ΣΔΕ δημιουργεί μεταξύ των εταιριών και των marketers, το collective knowledge που μοιραζόμαστε και η ανταλλαγή εμπειριών που σκοπό έχουν να μειώσουν το trial and error και να εμπνεύσουν.

Το 2022 σας θέλουμε αρωγούς στην επικείμενη μεγάλη μας διοργάνωση. Σε λίγες ημέρες θα ανοίξει η πλατφόρμα εγγραφών για το Global Marketer Conference που θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 7 Απριλίου 2022, στο πλαίσιο της Global Marketer Week. Σας προσκαλούμε να δώσετε δυναμικό παρών με τις ομάδες σας σε αυτή τη μοναδική ημέρα γνώσης και έμπνευσης που θα πραγματοποιηθεί για πρώτη φορά στη χώρα μας.  Πρόκειται πραγματικά για once in a lifetime opportunity, που δεν πρέπει να χάσει κανείς!

Σας  ευχόμαστε Καλή Χρονιά με υγεία και αισιοδοξία!

 

Γρηγόρης Αντωνιάδης

Πρόεδρος Δ.Σ. ΣΔΕ

Ένα χρόνο πριν υποδεχόμασταν τη νέα χρονιά με αισιοδοξία και πολύ φιλόδοξα πλάνα. Η βαθιά οικονομική και κοινωνική κρίση ήταν πίσω μας (έτσι τουλάχιστον πιστεύαμε), η ανάκαμψη είχε αρχίσει να διαφαίνεται και όλα προοιωνίζονταν θετικά.

Στο πλαίσιο αυτό, αρχές του περασμένου Φεβρουαρίου, ξεκινήσαμε να υλοποιούμε την πιο πλούσια ατζέντα που είχαμε ποτέ σχεδιάσει ως Σύνδεσμος. Το 4^ο Breakfast Session, με θέμα «Latest trends and developments for a purpose-driven strategy»  έκλεισε τον κύκλο της θριαμβευτικής 8^ης διοργάνωσης των Αριστείων 2019.

Παρόλο που τα νέα για τον COVID-19 είχαν αρχίσει να φτάνουν, δεν μπορούσαμε σε καμία περίπτωση να φανταστούμε αυτά που μας επιφύλασσε η χρονιά: Πανδημία και lockdowns στην Ελλάδα και σε όλο σχεδόν τον κόσμο. Νέα κρίση, υγειονομική αυτή τη φορά, ανατροπή των πάντων, απόλυτη αβεβαιότητα.

Απέναντι σε αυτές τις πρωτόγνωρες συνθήκες, ενώσαμε τις δυνάμεις μας (η Διοίκηση, τα μέλη του Δ.Σ. και το προσωπικό του Συνδέσμου) και καταβάλαμε κάθε προσπάθεια  για τη συνέχιση του έργου μας. Βασικό μας μέλημα η παροχή ενημέρωσης και γνώσης που η αγορά χρειαζόταν περισσότερο από ποτέ σε ένα πρωτόγνωρο περιβάλλον. Εμβαθύναμε, λοιπόν, στις εξελίξεις όπως διαμορφώνονταν διεθνώς, χάρη και στη συνεργασία μας με την Παγκόσμια Ομοσπονδία Διαφημιζομένων, ώστε να έχουμε εικόνα και στοιχεία για το marketing, την επικοινωνία και τον καταναλωτή εντός πανδημίας, από όλον τον κόσμο.

Μέσω της πρωτοβουλίας μας COVID INSIGHTS, μοιραστήκαμε -όχι μόνο με τα Μέλη μας, αλλά και με όλη την αγορά- έρευνες, μελέτες, άρθρα και απόψεις για την (κάθε) επόμενη μέρα. Δεν ακυρώσαμε ούτε μία προγραμματισμένη ενέργεια κι εκδήλωση, αντιθέτως προσθέσαμε, γεγονός που αποτυπώνεται και στα περισσότερα από 55 Ενημερωτικά Δελτία και μεγάλο αριθμό emails που έλαβαν τα Μέλη μας, τα οποία ξεπέρασαν σε όγκο κάθε προηγούμενο.

Το digital transformation επιταχύνθηκε και για τον ΣΔΕ. Μέσα στη χρονιά προσφέραμε στα Μέλη μας remotely ένα ακόμα Breakfast Session με θέμα “Diversity & Inclusion: challenges and opportunities”, το 8ο Digital Session με θέμα «Goodbye Cookies! What comes next?» και 25 webinars με μία ευρύτατη γκάμα θεμάτων, σε συνεργασία με την WFA. Και η Γενική μας Συνέλευση, μπορεί να άργησε λίγο, αλλά πραγματοποιήθηκε διαδικτυακά.

Στην κορυφή της ατζέντας μας το 2020, πέρα από τα θεσμικά θέματα, είχαμε τοποθετήσει τα θέματα της διαφορετικότητας και της ισότιμης ένταξης. Θεωρήσαμε υποχρέωσή μας, ως θεσμικός φορέας των διαφημιζομένων, να αναδείξουμε τη σημαντικότητα του D&I και για την εμπορική επικοινωνία και να ενθαρρύνουμε τον διάλογο. Καταστρώσαμε και υλοποιήσαμε ένα φιλόδοξο πλάνο με περισσότερες από 15 ενέργειες, με κορυφαία τον Οδηγό «Η προσέγγιση των marketers στη διαφορετικότητα και την ισότιμη ένταξη», πεπεισμένοι πως, λόγω της επιδραστικότητας και της δύναμης του κλάδου μας, έχουμε αυξημένη ευθύνη απέναντι στις κοινωνίες και τους καταναλωτές μας. Ήταν ένα στοίχημα για τον ΣΔΕ που το κερδίσαμε και για το οποίο καμαρώνουμε.

Συνεργαστήκαμε στενά  και με το Συμβούλιο Ελέγχου Επικοινωνίας για τον εντοπισμό μηνυμάτων που, ειδικά με το ξέσπασμα της πανδημίας, μπορεί να παραπλανούσαν και να επέτειναν το άγχος και το φόβο των πολιτών / καταναλωτών.

Τέλος, νιώσαμε περήφανοι που η αγορά, οι διαφημιζόμενοι, για μια ακόμη φορά,  δείξαμε στην πράξη ότι βρισκόμαστε στο πλευρό της κοινωνίας αλλά και της Πολιτείας ουσιαστικά.

Το πρώτο εξάμηνο, λόγω της ανωτέρας βίας, υπήρξε στασιμότητα στα θεσμικά μας θέματα, τα οποία βρίσκονταν σε εκκρεμότητα από το 2019. Ωστόσο, από το καλοκαίρι και μετά, κι αυτός ο τομέας της δουλειάς μας έγινε πολύ απαιτητικός, θυμίζοντας παλιές, «καλές» εποχές.

Παρακολουθήσαμε στενά ό,τι σχετικό με την αγορά μας έβλεπε το φως της δημοσιότητας (πολλές φορές υπό μορφή δημοσιογραφικών πληροφοριών και διαρροών) και κάναμε παρεμβάσεις, με αφορμή τη φημολογούμενη πρόθεση των καναλιών να μην αποδώσουν πιστωτικά τζίρου για το 2020.

Χαιρετήσαμε ως θετική τη νομοθετική πρωτοβουλία του περασμένου Σεπτεμβρίου για την παροχή προσαυξημένης έκπτωσης διαφημιστικής δαπάνης για τα φορολογικά έτη 2020 και 2021, μία κίνηση που σκοπό είχε την ενίσχυση της διαφημιστικής δαπάνης (έστω του τελευταίου 3μήνου), όπως είχε γίνει σε μεγάλο αριθμό πληττόμενων αγορών στην Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο.

Στις αρχές Δεκεμβρίου, η αγορά αιφνιδιάστηκε διπλά: Η Γενική Γραμματεία Επικοινωνίας και Ενημέρωσης έθεσε σε διαβούλευση ελάχιστων ημερών νομοθετική πρωτοβουλία για τα ΜΜΕ, στην οποία μάλιστα συνέδεε την προσαυξημένη έκπτωση διαφημιστικής δαπάνης για τα έτη 2020 και 2021 με την μη καταβολή πιστωτικών τζίρου διαφημιστικής δαπάνης, δημιουργώντας σοβαρά προβλήματα και ερωτηματικά σε σημαντικό αριθμό μελών μας! Το νομοσχέδιο έθετε και άλλα ζητήματα, όπως η απαγόρευση των media audits και οι παρεμβάσεις/εμπόδια στην ελεύθερη διαδικασία των media specs, κατά των οποίων είχαμε επανειλημμένα στη διάρκεια του έτους καταθέσει την επιχειρηματολογία μας στον αρμόδιο Υπουργό. O ΣΔΕ ως όφειλε, κατέθεσε αναλυτικά τις θέσεις του και δημόσια, στο πλαίσιο της διαβούλευσης. Παρά τα σημαντικά θέματα που τέθηκαν στη διαβούλευση από φορείς και εταιρείες, στην εκπνοή του 2020 η Βουλή δια πλειοψηφίας, ψήφισε αιφνιδιαστικά μέρος του σχεδίου νόμου, καταθέτοντάς το ως τροπολογία σε νομοσχέδιο του Υπουργείου Υγείας!

Αξιολογούμε καταρχάς ως θετικό το γεγονός ότι στο νόμο δεν συμπεριλήφθηκε τελικά η σύνδεση της προσαυξημένης έκπτωσης διαφημιστικής δαπάνης με τα πιστωτικά τζίρου του 2020. Επιφυλασσόμαστε όμως, γιατί δεν μπορούμε με βεβαιότητα να θεωρήσουμε το θέμα λήξαν για τη χρονιά που ήδη ξεκίνησε. Θα εξακολουθήσουμε να παρακολουθούμε στενά όλα τα θέματα που δυστυχώς προκύπτουν για τον κλάδο και τους διαφημιζόμενους από τον νόμο αυτό και θα πραγματοποιούμε τις αναγκαίες κινήσεις και παρεμβάσεις.

Είναι προφανές ότι, για μία ακόμη φορά, η ελληνική Πολιτεία επιλέγει να μην αφήσει την αγορά μας να λειτουργήσει ελεύθερα και απρόσκοπτα, απαλλαγμένη από διοικητικές και νομοθετικές παρεμβάσεις. Η εμπειρία μας όλα αυτά τα χρόνια έχει δείξει ότι ουδέποτε τέτοιες προσπάθειες βοήθησαν. Ναι, υπάρχουν προβλήματα αλλά δεν πρέπει να ξεχνά κανείς ότι η αγορά διαθέτει τους απαραίτητους μηχανισμούς για την αυτορρύθμισή της.

Υποδεχόμαστε το 2021 με τη χαρά που αρμόζει σε κάθε νέα χρονιά και με την ευχή όλα να πάνε καλύτερα από κάθε πρόβλεψη. Ως Σύνδεσμος δεν θα σταματήσουμε να δηλώνουμε το παρών μέχρις ότου δούμε την Πολιτεία να είναι δίπλα μας, βοηθητικά, ώστε οι διαφημιζόμενες επιχειρήσεις να συνεχίσουν την οικονομική τους δραστηριότητα με τη μέγιστη απόδοση για την ελληνική οικονομία και κοινωνία.

Θα είμαστε και φέτος εδώ, το ίδιο «μαχητικοί» για όλα όσα αφορούν στον κλάδο μας σε τοπικό και παγκόσμιο επίπεδο. Θα συνεχίσουμε να διεκδικούμε θεσμικά τη διασφάλιση της ομαλής λειτουργίας της διαφημιστικής αγοράς στην βάση των ελεύθερων συναλλαγών και των αρχών του υγιούς ανταγωνισμού.

Η μεγαλύτερη μας φιλοδοξία είναι να βλέπουν οι διαφημιζόμενοι στον ΣΔΕ έναν ουσιαστικό σύμμαχο και συμπαραστάτη.

 

Καλή χρονιά, με υγεία και δύναμη!

 

Γρηγόρης Αντωνιάδης
Πρόεδρος Δ.Σ. ΣΔΕ

To 2019, όπως πολύ καλά γνωρίζαμε, ήταν μια ιδιαίτερη χρονιά. Οι πολλαπλές εκλογικές αναμετρήσεις, όπως ήταν αναμενόμενο, επηρέασαν την αγορά και τον κλάδο μας.

Συνέπεια των εκλογών, σε επίπεδο θεσμικό υπήρξε στασιμότητα, με αποτέλεσμα, όλα τα θέματα να βρίσκονται εκ νέου στο τραπέζι των συζητήσεων με τη νέα πολιτική ηγεσία: Από τον ειδικό φόρο 2% στο διαδίκτυο υπέρ ΕΔΟΕΑΠ, μέχρι και την πλατφόρμα καταγραφής της διαφημιστικής δαπάνης στην τηλεόραση.

Η θέση του ΣΔΕ είναι ξεκάθαρη και σταθερή: Η αγορά πρέπει να αφεθεί να λειτουργήσει ελεύθερη, στο πλαίσιο της γενικότερης ελευθερίας συμβάσεων, με εφαρμογή όλων των κανόνων του ανταγωνισμού, χωρίς νομοθετικές παρεμβάσεις και διοικητικές ρυθμίσεις που παράγουν στρεβλώσεις.

Η διαφήμιση, αν αφεθεί να λειτουργήσει ελεύθερη, θα επιτρέψει στα brands και στις επιχειρήσεις να αναπτυχθούν, να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας, να συμβάλλουν στην εθνική οικονομία και στην κοινωνική πρόοδο. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η διαφήμιση είναι η αγορά με τον μεγαλύτερο ίσως πολλαπλασιαστή στην Ελλάδα: για κάθε 1 ευρώ που επενδύεται στη διαφήμιση, παράγονται 4 ευρώ για την ελληνική οικονομία.

Πρακτικά, ως θεσμικός φορέας ήμασταν και παραμένουμε ανοιχτοί να συζητήσουμε και να αναλάβουμε, μόνοι, ή σε συνεργασία με άλλους ενδιαφερόμενους, κάθε αναγκαία πρωτοβουλία που βοηθά την αγορά να επιλύει τα προβλήματα που ανακύπτουν. Κάθε δράση που συμβάλλει σε κοινωνικά υπεύθυνη, ποιοτική και αποτελεσματική εμπορική επικοινωνία. Κάθε πρωτοβουλία αυτοδέσμευσης.

Μιλάμε με όλους και φέτος, περισσότερο από κάθε άλλη χρονιά, μιλήσαμε για τα θέματά μας και δημόσια. Δώσαμε πολλές  συνεντεύξεις εφ’ όλης της ύλης, και ενημερώσαμε κάθε ενδιαφερόμενο για το περιεχόμενο των συζητήσεων στις συναντήσεις μας. Τοποθετηθήκαμε χωρίς  μισόλογα και  χωρίς φόβο. Θέλουμε να πιστεύουμε ότι είναι σαφές σε όλους ότι ο ΣΔΕ ζητά διαφάνεια στη λειτουργία της αγοράς γιατί, ως φορέας, λειτουργεί πάντα με διαφανείς διαδικασίες.

Πέρα από τα θεσμικά όμως θέματα, τα τελευταία χρόνια η agenda του ΣΔΕ διαμορφώνεται και εμπλουτίζεται περισσότερο με πρωτοβουλίες ενημέρωσης και εκπαίδευσης της αγοράς για θέματα που απασχολούν τους επαγγελματίες του κλάδου.

Η τέταρτη βιομηχανική επανάσταση άλλαξε και αλλάζει την αγορά -media, καταναλωτές, agencies-  αλλά και εμάς τους ίδιους ως επαγγελματίες και φυσικά, τον τρόπο που καλούμαστε να δουλεύουμε.

Χάρη στην ουσιαστική συνεργασία που είχαμε και αυτή τη χρονιά με την Παγκόσμια Ομοσπονδία Διαφημιζομένων (WFA), θεωρούμε ότι ενημερώσαμε  τα μέλη μας για όλα τα σημαντικά θέματα που απασχολούν τους marketers παγκόσμια και φέραμε τις εταιρείες πιο κοντά σε ό,τι φέρνει το αύριο.

Μαζί με τα μέλη της ομάδας Digital, το 2019 καταφέραμε και υλοποιήσαμε ένα ιδιαίτερα φιλόδοξο πλάνο ενημέρωσης και εκπαίδευσης για τα θέματα που πραγματεύεται το Global Media Charter: ξεκινήσαμε με αναλυτική ενημέρωση των εκπροσώπων του Τύπου και συνεχίσαμε με webinars (σε συνεργασία με τη WFA),  Digital Sessions, ειδικά ενημερωτικά blueprints, αλλά και αναλυτικές συνεντεύξεις στα κλαδικά Μέσα. Η ανταπόκριση των μελών μας αποδεικνύει ότι οι Έλληνες marketers συνειδητοποίησαν τη σημαντικότητα του θέματος, το οποίο, συνδέεται πρωτίστως με τις έννοιες της αποτελεσματικότητας και την εμπιστοσύνης .

Το τρίπτυχο «ενημέρωση, έμπνευση, networking» υπηρέτησε και το 3ο Breakfast Session που υλοποιήσαμε φέτος. Παρακολουθώντας σε πραγματικό χρόνο τις παγκόσμιες εξελίξεις, στην τρίτη αυτή συνάντηση μας απασχόλησε η σχέση διαφημιζομένων και agencies, καθώς είναι περισσότερο από προφανές ότι τα δεδομένα άλλαξαν και τα υπάρχοντα business models δεν είναι πλέον fit for purpose.

Και αυτή τη χρονιά, μέσα από τη συνεργασία μας με άλλους φορείς, «πήγαμε» τα μέλη μας στο Φεστιβάλ Δημιουργικότητας των Καννών και σε συνέδρια που εμπίπτουν στο αντικείμενο και τους σκοπούς μας. Ενδεικτικά αναφέρω: Big Brand Theory, TV & Video Conference, Programmatic Advertising Conference.

Ακόμα, μέσα από εξειδικευμένα webinars, μοιραστήκαμε με τα μέλη μας τη γνώση διεθνών ομιλητών για θέματα, όπως τα Better Ads Standards, το Breaking down stereotypes through advertising και το How can marketing change the world.

Πέρα από τα παραπάνω, το 2019 ήταν για τον ΣΔΕ χρονιά Αριστείων. Πρόκειται για μια διοργάνωση – θεσμό, για την οποία καμαρώνουμε. Η επιτυχία των Αριστείων διαχρονικά έγκειται (πέρα από το μη εμπορικό του χαρακτήρα τους) στο γεγονός ότι κάθε διοργάνωση προσπαθεί και πάει μπροστά την έννοια της εταιρικής υπευθυνότητας που πρώτοι εισαγάγαμε στην Ελλάδα πριν από σχεδόν 20 χρόνια.

Στη φετινή διοργάνωση επιλέξαμε να φέρουμε μπροστά το θέμα του περιβάλλοντος και της σπατάλης τροφίμων, ελπίζοντας να κινητοποιήσουμε επιχειρήσεις και άτομα, σε εταιρικό και προσωπικό επίπεδο, να πάρουν θέση και να αλλάξουν πρακτικές και συνήθειες για το αύριο του πλανήτη.

Όσον αφορά στη δική μας εταιρική υπευθυνότητα, πέρα από τη διοργάνωση των Αριστείων και την οικονομική στήριξη του μη κερδοσκοπικού οργανισμού ΜΠΟΡΟΥΜΕ και του ανθρωπιστικού φορέα COEURS POUR TOUS HELLAS, διατηρήσαμε και το 2019, μέσω της πρωτοβουλίας ΣΔΕ OPEN DOORS, τη συνεργασία μας με προγράμματα που μας κάνουν περήφανους: το Egg των Eurobank και Corallia, το Social Dynamo του Ιδρύματος Μποδοσάκη και το Regeneration του World Economic Forum Global Shapers Athens Hub.

Ατενίζουμε το 2020 με αισιοδοξία κι ευχόμαστε τα θεσμικά θέματα να κλείσουν σωστά και εποικοδομητικά για την αγορά μας. Από την πλευρά μας θα αναλάβουμε όσες πρωτοβουλίες απαιτούνται τόσο σε επίπεδο θεσμικό, όσο και σε επίπεδο εκπαιδευτικό και διάχυσης γνώσης. Με στόχο η αγορά μας να λειτουργεί σε όφελος του καταναλωτή. Και των brands. Και των επιχειρήσεων. Και των εργαζομένων. Και της Ελλάδας.

 

Καλή χρονιά!

 

Γρηγόρης Αντωνιάδης
Πρόεδρος Δ.Σ. ΣΔΕ

Ο απολογισμός της περσινής χρονιάς ξεκινούσε με τη φράση «Το 2018 προβλέπεται να είναι μια χρονιά πολύ απαιτητική». Η πραγματικότητα ξεπέρασε κάθε εκτίμηση. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά:

Το 2018 ήταν μία χρονιά με θετικό πρόσημο όσον αφορά στην ανάπτυξη της οικονομίας. Όπως όμως είχαμε προβλέψει, η ανάπτυξη ήταν «χαμηλής πτήσης» και όχι ικανή να προσελκύσει παραγωγικές ξένες επενδύσεις, να υποστηρίξει την έξοδο της χώρας στις αγορές και να συμπαρασύρει τη διαφημιστική αγορά σε τροχιά σημαντικής ανάπτυξης.

Θετικό ήταν το πρόσημο και στη διαφημιστική επένδυση. Και εδώ όμως η πτήση ήταν χαμηλή.  Αύξηση στο μερίδιο δαπάνης εμφάνισαν η τηλεόραση (η οποία, σε αντίθεση με την παγκόσμια τάση, παραμένει πρώτο Μέσο σε απορρόφηση διαφημιστικής δαπάνης στην Ελλάδα), το digital και τα ραδιόφωνα. Χαμένοι για μία ακόμα χρονιά οι εφημερίδες, τα περιοδικά και το outdoor.

Θεαματική όμως ήταν η αύξηση στον αριθμό των θεμάτων που βρέθηκαν στην agenda του ΣΔΕ το 2018.  Ξεχωρίσαμε τα πιο σημαντικά.

1. Η διασφάλιση όλων εκείνων των θεσμικών προϋποθέσεων, ώστε η λειτουργία της αγοράς να είναι απρόσκοπτη, ανοικτή στις δυνάμεις του ανταγωνισμού και βιώσιμη.

Εδώ, εμπίπτουν δύο μεγάλα θέματα του 2018:

Α) Η Ειδική Εισφορά 2% στο digital, για την μερική διευκρίνιση της οποίας απαιτήθηκαν ατελείωτες ώρες εργασίας από την πλευρά του ΣΔΕ. Απευθύνθηκαν  ερωτήματα, αιτήματα, διαμαρτυρίες κλπ προς τον ΕΔΟΕΑΠ & την ΑΑΔΕ, πραγματοποιήθηκαν συναντήσεις με τους εκπροσώπους του ΕΔΟΕΑΠ για την παροχή διευκρινίσεων, υπήρξε μακροχρόνια συνεργασία με την ΕΔΕΕ.  Αν και κανένας αρμόδιος φορέας δεν είναι σε θέση να απαντήσει στην πληθώρα ερωτημάτων που εγείρονται από το Ν. 4498/2017, την απόφαση Φ20155/26984/Δ16.673/11.5.2018 (ΦΕΚ Β΄ 1689/15.5.2018) του Υφυπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης με την οποία εγκρίθηκε ο νέος Κανονισμός Εσόδων του ΕΔΟΕΑΠ και την εγκύκλιο 11/2018 του ΕΔΟΕΑΠ, θεωρούμε μικρή, αλλά σημαντική νίκη την απαλλαγή των διαφημιζομένων από την υποχρέωση καταβολής του 2% σε όλα τα ελληνικά ΜΜΕ & Ψυχαγωγίας, την απαλλαγή των διαφημιζομένων στο εξωτερικό από την υποχρέωση καταβολής του 2% και συνολικά τον «διάλογο» με τον ΕΔΟΕΑΠ που παραδοσιακά αγνοούσε τους φορείς.

Συμπληρωματικά με όλα τα παραπάνω, στις 23-10-2018  στείλαμε υπόμνημα για την Ειδική Εισφορά 2% στην Υπουργό Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης & Κοινωνικής Αλληλεγγύης, κα Ε. Αχτσιόγλου. Στο υπόμνημα αναλύονται όλα τα θέματα που αφορούν στην Ειδική Εισφορά 2% και ζητούνται διευκρινίσεις, αλλά και η κατάργησή της, όπως επιβλήθηκε με το Ν. 4498/2017, στο μέτρο που αναφέρεται στους διαφημιζόμενους

Β) Το «Ηλεκτρονικό Σύστημα Διάθεσης Τηλεοπτικού Διαφημιστικού Χρόνου» (Ν. 4487/2017), για το οποίo είχε ξεκινήσει από το 2016, με αφορμή τότε, την απευθείας τιμολόγηση των διαφημιζομένων, θεσμικός διάλογος με πρωτοβουλία του ΣΔΕ.

Οι εμπλεκόμενοι φορείς (ΣΔΕ-ΕΔΕΕ-ΕΙΤΗΣΕΕ) πέτυχαν την αναβολή λειτουργίας της (επιβεβλημένης από το νόμο) ηλεκτρονικής πλατφόρμας για την 1/1/2019 (από την 1-9-2018 που προέβλεπε αρχικά ο Ν. 4487/2017), κάτι που έδωσε την ευχέρεια για καλύτερο σχεδιασμό στην ανάπτυξη και υλοποίησή της. Η δημιουργία της εταιρίας καταγραφής της διαφημιστικής επένδυσης στην τηλεόραση βρίσκεται πλέον σε διαδικασία υλοποίησης.

2. Η επιταχυνόμενη μετεξέλιξη της αγοράς της επικοινωνίας στη χώρα μας, τόσο στην τηλεόραση, όσο και στα άλλα Μέσα (digitalization).

Ο ΣΔΕ ασχολείται με το θέμα ήδη από το 2016 (οπότε πραγματοποίησε το Συνέδριο “Digital Tranformation:Take it or…leave!”), ενημερώνει και εκπαιδεύει τα μέλη του στα νέα skills και στα capabilities που απαιτούνται στο νέο περιβάλλον της επικοινωνίας.  Μέρος του έργου μας που αφορά στο marketing της ψηφιακής εποχής αποτελούν τα Digital Sessions ΣΔΕ, το 5o εκ των οποίων πραγματοποιήθηκε στις 27 Νοεμβρίου 2018, με θέμα «Performance Marketing: From Impressions to Conversions». Το session σχεδιάστηκε από την Ομάδα Digital του ΣΔΕ αποκλειστικά για διαφημιζόμενους με τη συμβολή και συμμετοχή των Performance Marketing Experts Ηλία Σούση, Head of Domestic Market and YouTube, Google Greece, Bulgaria, Cyprus & Malta, Ευτυχίας Μπάκα, Ε-commerce Manager Nestle Hellas, Μιχάλη Σαραντίδη Προϊστάμενου Τμήματος Germanos.gr, Διεύθυνση Digital & New Business Development Ομίλου ΟΤΕ, Δημήτρη Μανιάτη, Head of Secure-D at Upstream – Advisor, IPG Mediabrands & Reprise Media και Θοδωρή Μουλού, Group CEO GrowthRocks & Viral Loops.

Στο session έγινε σαφές ότι το performance marketing δεν είναι υπόθεση «ειδικών», των e-commerce managers, ή όσων ασχολούνται με την digital επικοινωνία, αλλά όλων των marketers που προσπαθούν να προωθήσουν τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους στη digital εποχή.

3. Η αδειοδότηση των καναλιών και η συνδεδεμένη με αυτή μείωση του ειδικού φόρου τηλεόρασης από 20% σε 5%.

Η αδειοδότηση των τηλεοπτικών σταθμών απασχόλησε την αγορά για μεγάλο χρονικό διάστημα, κυρίως λόγω του τρόπου με τον οποίο πραγματοποιήθηκε και του χρόνου που διήρκησε. Για τους διαφημιζόμενους όμως, η αδειοδότηση per se δεν ήταν και δεν είναι το σημαντικότερο θέμα του κλάδου της τηλεόρασης. Θέματα συνεργασιών, όπως η μετοχική και εταιρική συνεργασία του STAR με τον ALPHA, στο βαθμό που βελτιώνουν την οικονομική βιωσιμότητα των παικτών, δημιουργούν οικονομίες κλίμακος, μειώνουν το κόστος λειτουργίας και ανανεώνουν τις προσδοκίες της αγοράς για καινοτομία και βελτίωση του προγράμματος, είναι πιο σημαντικά για τους διαφημιζομένους. Ήταν άλλωστε αναμενόμενα προ πολλού, λόγω των αρνητικών επιπτώσεων της κρίσης στον κλάδο της επικοινωνίας, αλλά καθυστέρησαν, ίσως και λόγω της μακράς διαδικασίας χορήγησης των αδειών. Το βασικό ζητούμενο του ΣΔΕ είναι να είναι το περιβάλλον υγιές και οι εταιρείες κερδοφόρες, ώστε να μπορούν να επενδύουν σε περιεχόμενο και να συμβάλλουν στην απασχόληση.

Όσον αφορά στη μείωση του ειδικού φόρου τηλεόρασης, πρόκειται για την διόρθωση μιας λανθασμένης και αντιαναπτυξιακής απόφασης που ελήφθη το 2010, αναβλήθηκε επανειλημμένα μετά από παρεμβάσεις των θεσμικών φορέων και εφαρμόστηκε τελικά το 2015. Ο ΣΔΕ, μαζί με όλους τους άλλους φορείς της αγοράς, κατάφερε να αναδείξει το παράλογο ενός τέτοιου φόρου, ο οποίος σε μια περίοδο ραγδαίας μείωσης της διαφημιστικής επένδυσης, είχε προστεθεί σε έναν άλλο υψηλό υπέρ τρίτων φόρο, το αγγελιόσημο (21,5%), με αποτέλεσμα τον ολοκληρωτικό «στραγγαλισμό» της τηλεοπτικής αγοράς, με πολλαπλές συνέπειες τόσο στην απασχόληση, όσο και στη βιωσιμότητα των καναλιών.

4. Η εφαρμογή του Γενικού Κανονισμού Προστασίας Δεδομένων (GDPR) στις 25-5-2018.

Παρά την άτυπη «περίοδο χάριτος» μέχρι τις 31-12-2018, ο Γενικός Κανονισμός υποχρέωσε τους διαφημιζόμενους σε αλλαγές, αποτέλεσε όμως και την αφορμή για ορθότερη διαχείριση, μεγαλύτερη διαφάνεια και σεβασμό των προσωπικών δεδομένων των καταναλωτών. Ο ΣΔΕ είχε αποστείλει ήδη από το 2017 στα μέλη του τον Οδηγό για Marketers που συντάχθηκε από την Παγκόσμια Ομοσπονδία Διαφημιζομένων (WFA) με την υποστήριξη της Hunton & Williams, με σκοπό να λειτουργήσει συμπληρωματικά με την προετοιμασία που έκαναν ήδη οι επιχειρήσεις. Ο Οδηγός επικεντρώθηκε στα σημεία εκείνα που αφορούν και επηρεάζουν ειδικά τους marketers και για τα οποία θα έπρεπε να προετοιμαστούν σε συνεργασία με άλλα τμήματα της εταιρείας.

5. Η υπό εξέλιξη αλλαγή στη σχέση διαφημιζόμενων και agencies.

 Η προφανής ανάγκη για αλλαγή του business model προς ένα ουσιαστικό partnership, η μεταφορά μέρους της επικοινωνίας σε νέες εσωτερικές δομές των διαφημιζομένων, τα θέματα εμπιστοσύνης μεταξύ διαφημιζομένων, agencies και Μέσων είναι μερικές μόνο από τις πτυχές ενός θέματος που έχει αναδειχθεί ήδη από πέρυσι ως κυρίαρχο παγκοσμίως και που θα απασχολήσει τον ΣΔΕ και το 2019.

6. Η δημοσιοποίηση από την Παγκόσμια Ομοσπονδία Διαφημιζομένων του Global Media Charter.

Πρόκειται για ένα μανιφέστο που λέει για πρώτη φορά τα πράγματα με το όνομά τους, ορίζει 8 principles για θέματα  viewability, ad fraud, brand safety, media supply chain transparency, data transparency, “walled gardens”, user experience και third party verification & measurement και καλεί agencies, ad-tech companies, media owners και platforms να συνεργαστούν με τους διαφημιζόμενους για τη δημιουργία ενός πιο ασφαλούς, πιο διαφανούς και πιο φιλικού προς τον καταναλωτή digital περιβάλλοντος. Το Global Media Charter αποτέλεσε το ένα από τα δύο θέματα συζήτησης στη διάρκεια του 1^ου Breakfast Session που πραγματοποίησε ο ΣΔΕ, με ομιλητή τον CEO της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας διαφημιζομένων, τον κ. Stephan Loerke. Το 2^ο θέμα που συζητήθηκε στην ίδια συνάντηση, με αφορμή τον Oδηγό της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Διαφημιζομένων για την προοδευτική απεικόνιση των φύλων στην διαφήμιση – Guide to Progressive Gender Portrayals in Advertising, ήταν το θέμα των φυλετικών  στερεοτύπων ή μάλλον πιο σωστά, των διαφημίσεων που εξαλείφουν τα στερεότυπα.

7. Tα Breakfast Sessions ΣΔΕ

H επιτυχία του 1^ου Breakfast Session ΣΔΕ οδήγησε στην πραγματοποίηση και 2^ου Breakfast Session ΣΔΕ μέσα στο 2018.

Στο session αυτό συζητήθηκαν  δύο ακόμα σημαντικά ζητήματα: Οι απαιτήσεις του νέου κανονιστικού σχεδίου που επιτάσσει τη δημοσίευση μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών στις διαχειριστικές εκθέσεις των Διοικητικών Συμβουλίων, το όφελος κάθε επιχείρησης από τη δημοσίευση μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών και η δύναμη του Purpose,  πώς δηλαδή το purpose μιας εταιρίας ή ενός πρoϊόντος μπορεί να ξεπεράσει τα όρια της στρατηγικής ΕΚΕ και να αποτελέσει σημαντικό εργαλείο marketing και εν τέλει, επιχειρησιακού μοντέλου ανάπτυξης. Ομιλητές ο κ. Μιχάλης Σπανός, Διευθύνων Σύμβουλος του Global Sustain Group και η κα Annick Boyen, Vice President Unilever Europe για θέματα Βιώσιμης Ανάπτυξης, Επικοινωνίας και Εξωτερικών Υποθέσεων.

Τα Breakfast Sessions ΣΔΕ καθιερώθηκαν και θα συνεχιστούν το 2019, καθώς μας δίνουν τη δυνατότητα να αναδεικνύουμε κάθε φορά σημαντικά θέματα για τους διαφημιζόμενους και να συμβάλλουμε ώστε η επικοινωνία στη χώρα μας να κάνει σταθερά βήματα μπροστά.

8. Πρωτοβουλία ΣΔΕ Open Doors

Στο πλαίσιο της δικής μας Εταιρικής Υπευθυνότητας, το 2018, εξακολουθήσαμε να υποστηρίζουμε τις συνεργασίες και δράσεις που έχουν γεννηθεί μέσα από την πρωτοβουλία Open Doors του ΣΔΕ: το πρόγραμμα Egg των Eurobank και Corallia, την πρωτοβουλία Social Dynamo του Ιδρύματος Μποδοσάκη και το πρόγραμμα Regeneration του World Economic Forum Global Shapers Athens Hub.

Λίγο πριν υποδεχτούμε το 2019, μία χρονιά πολλαπλών εκλογών για τη χώρα, τη χρονιά λειτουργίας της πλατφόρμας καταγραφής της τηλεοπτικής επένδυσης, της προκήρυξης αδειών για περιφερειακά ή/και θεματικά κανάλια, τη χρονιά που πιθανά θα παρακολουθήσουμε προϊόντα που έρχονται από διεθνείς πλατφόρμες όπως το YouTube, το Netflix κ.α., να αλλάζουν το τοπίο και να απορροφούν ολοένα περισσότερο από τον διαθέσιμο συνολικό χρόνο των δυνητικών καταναλωτών διαφημιστικού χρόνου, θα ήθελα να αναφερθώ σε δύο από τις δράσεις που ετοιμάζουμε για τη νέα χρονιά:

1. 8η Διοργάνωση των Αριστείων Εταιρικής Υπευθυνότητας, ώστε να επιβραβεύσουμε εκείνες τις δράσεις Εταιρικής Υπευθυνότητας των εταιρειών που άφησαν το στίγμα τους στην κοινωνία και το περιβάλλον και να συζητήσουμε για το μέλλον της Εταιρικής Υπευθυνότητας και το Purpose.
2. Περαιτέρω ενασχόληση της Ομάδας Digital του ΣΔΕ με το Global Media Charter, ώστε τα 8 principles συνεργασίας να γίνουν κατανοητά και εφαρμόσιμα από τα μέλη μας.

Εύχομαι, μετά από τέσσερα (τουλάχιστον) χρόνια μεγάλων θεσμικών προκλήσεων στην αγορά της επικοινωνίας και έντονης δραστηριοποίησης του ΣΔΕ για την εξασφάλιση της ελεύθερης και ομαλής λειτουργίας της αγοράς, να είναι το 2019 «χρονιά ηρεμίας». Το να μην έχουμε θεσμικά θέματα είναι προϋπόθεση για να μπορέσει η αγορά να ξαναβρεί το βηματισμό της και να επέλθει εκ νέου ισορροπία στην λειτουργία της.

Καλή χρονιά!

 

Γρηγόρης Αντωνιάδης
Πρόεδρος Δ.Σ. ΣΔΕ

Στο ξεκίνημα κάθε νέας χρονιάς, θα έπρεπε λογικά να κυριαρχεί αισιοδοξία. Στο ξεκίνημα του 2018, για μία ακόμα φορά, το κυριότερο συναίσθημα στην αγορά επικοινωνίας είναι η αβεβαιότητα.

Μεγάλα θεσμικά θέματα παραμένουν σε εκκρεμότητα ή αναμένουν διευκρινίσεις:

• Η απευθείας τιμολόγηση των διαφημιζομένων (Ν. 4279/2015), η τελευταία αναβολή εφαρμογής της οποίας λήγει στις 31-1-2018
• Το ηλεκτρονικό σύστημα διάθεσης τηλεοπτικού διαφημιστικού χρόνου ή κοινώς «πλατφόρμα» (Ν. 4487/2017), εφαρμοστέο από την 1-9-2018, για το οποίο έχουν επενδυθεί εκατοντάδες ώρες διαβούλευσης μεταξύ των τριών φορέων που είναι υπεύθυνοι για τη δημιουργία της πλατφόρμας, ενώ ο διάλογος με την Κυβέρνηση, το αρμόδιο Υπουργείο και τη Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης και Επικοινωνίας παραμένει ανοιχτός.
• Η εισφορά 2% επί της δαπάνης διαφήμισης στα ψηφιακά μέσα, εφαρμοστέα σύμφωνα με το Ν.4498/2017 από τις 16-11-2017, η οποία θα αφορά κατά πάσα πιθανότητα μόνο στα Μέσα που δεν θα καταβάλλουν φόρο 2% επί του τζίρου τους. Για τον τρόπο εφαρμογής του 2% αναμένεται εισήγηση του ΕΔΟΕΑΠ.
• Η μείωση του ειδικού φόρου τηλεόρασης σε 5% (από 20% σήμερα), που θα ισχύσει από 1-4-2018 για τους τηλεοπτικούς σταθμούς που θα λάβουν άδεια λειτουργίας, τα συνδρομητικά κανάλια και την ΕΡΤ. Θυμίζουμε ότι η διαδικασία αδειοδότησης των τηλεοπτικών σταθμών βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε εξέλιξη.

Για όλα τα παραπάνω θέματα, χωρίς εξαίρεση, ο ΣΔΕ έχει αναλάβει πρωτοβουλίες, με σκοπό τη διαμόρφωση ενός νέου περιβάλλοντος, όπου όμως οι δυνάμεις της αγοράς και η απρόσκοπτη λειτουργία της θα είναι εξασφαλισμένες. Σε συνεργασία με τους άλλους φορείς της αγοράς και ιδιαίτερα με τους φορείς που καλούνται να δημιουργήσουν την πλατφόρμα διάθεσης τηλεοπτικού χρόνου, μετά από συνεχείς διαβουλεύσεις, διαμορφώθηκαν και κατατέθηκαν εκ νέου προτάσεις που υποστηρίζουν την ελεύθερη λειτουργία της αγοράς, με σεβασμό στις αξίες του ελεύθερου ανταγωνισμού, της ελευθερίας των επιλογών στις συναλλαγές και της διαφάνειας.

Το 2017 ήταν μια χρονιά πολύ απαιτητική, αλλά και εξαιρετικά δραστήρια. Πέρα από την ενασχόληση με τα φλέγοντα θεσμικά θέματα, αναλήφθηκαν σημαντικές πρωτοβουλίες και υλοποιήθηκε μεγάλος αριθμός δράσεων. Ευελπιστούμε ότι οι εταιρείες που μας στηρίζουν με την εμπιστοσύνη και τη συνδρομή τους, αντιλήφθηκαν το εύρος του έργου και τα οφέλη της μεταξύ μας συνεργασίας.

Το Digital παρέμεινε και φέτος στην κορυφή της ατζέντας μας. Τα σημαντικότερα συνέδρια σχετικά με το θέμα τέθηκαν υπό την αιγίδα μας, δίνοντας στα μέλη μας τη δυνατότητα να συμμετέχουν με προνομιακούς όρους ή και δωρεάν. Η Ομάδα Digital του ΣΔΕ εξακολούθησε να παρακολουθεί κάθε θέμα που αφορά στην υγιή ανάπτυξη του Μέσου και πραγματοποίησε ένα ακόμα Digital Session με θέμα «Transparency & Effectiveness: The new rules». Στο 4ο αυτό session συζητήθηκε ανοιχτά η σχέση της ψηφιακής διαφάνειας με την αποτελεσματικότητα μιας digital καμπάνιας, τα κρίσιμα θέματα viewability, ad fraud και brand safety, τα διαθέσιμα εργαλεία και η ανάγκη να υιοθετηθούν κοινά πρότυπα και standards και η σημαντικότητα του digital audience measurement.
Παρουσιάστηκαν ακόμα τα αποτελέσματα της έρευνας που πραγματοποιήθηκε για 2η χρονιά από την Tailwind υπό την αιγίδα του ΣΔΕ για το ad blocking στην Ελλάδα. Στο 4ο session συμμετείχαν κορυφαίοι στον τομέα τους ομιλητές που μετέφεραν τη γνώση και την εμπειρία τους από την Ελλάδα και το εξωτερικό.

Κορυφαία διοργάνωση του ΣΔΕ για το 2017 αποτέλεσε η 7η διοργάνωση των Αριστείων Εταιρικής Υπευθυνότητας. Με τεράστια ικανοποίηση επιβεβαιώσαμε ότι οι δράσεις και τα προγράμματα Εταιρικής Υπευθυνότητας των εταιρειών αυξάνονται γεωμετρικά, απαντώντας θετικά στη μετατόπιση των προσδοκιών για προστασία και προάσπιση των αναγκών της κοινωνίας, από το κράτος/δημόσιο, προς τον ιδιωτικό τομέα και τις επιχειρήσεις. Η ίδια η διοργάνωση χαρακτηρίστηκε από τους παρισταμένους ως μία από τις σημαντικότερες εκδηλώσεις της αγοράς επικοινωνίας τα τελευταία χρόνια. Ιδιαίτερα συνέβαλε σε αυτό η Τιμητική Επιτροπή, η σύνθεση της οποίας περιλάμβανε εκπροσώπους από τους χώρους της παιδείας, του πολιτισμού, της επιστήμης, της Εκκλησίας, των ΜΚΟ και της κοινωνίας των πολιτών, που με το έργο και τη στάση ζωής τους συμβάλλουν σε ένα καλύτερο αύριο.

Ο ΣΔΕ, στο πλαίσιο των δικών του πρωτοβουλιών Εταιρικής Υπευθυνότητας ΣΔΕ Open Doors και ΣΔΕ Society, πραγματοποίησε χρηματική δωρεά ύψους 5.000€ προς την Ανεξάρτητη Μη Κυβερνητική Οργάνωση PRAKSIS και προσέφερε στην Κοινωνική Κουζίνα «Ο Άλλος Άνθρωπος», τρόφιμα αξίας 3.000€, για την υποστήριξη του σημαντικού κοινωνικού έργου που προσφέρουν.

Το 2017 εξακολουθήσαμε, παρά τα ιδιαίτερα απαιτητικά θεσμικά θέματα, να υποστηρίζουμε τις συνεργασίες και δράσεις που έχουν γεννηθεί μέσα από την πρωτοβουλία Open Doors: το πρόγραμμα Egg των Eurobank και Corallia, την πρωτοβουλία Social Dynamo του Ιδρύματος Μποδοσάκη και το πρόγραμμα Regeneration του World Economic Forum Global Shapers Athens Hub.

Κλείνοντας τη σύντομη ανασκόπηση του 2017, θα ήθελα να αναφερθώ στη σημαντική για το ΣΔΕ απώλεια του πολύτιμου συνεργάτη και φίλου Β. Αντωνίου, ενός από τα μακροβιότερα μέλη του Δ.Σ. του ΣΔΕ, με ανεκτίμητη προσφορά και τεράστια συμβολή στην υγιή ανάπτυξη του Συνδέσμου και στην, επί σειρά ετών, προώθηση σημαντικών θεσμικών θεμάτων του κλάδου.

Στη μνήμη του Βασίλη προβήκαμε σε δωρεά ύψους 1.000€ στο Σύλλογο Γονιών Παιδιών με Νεοπλασματική Ασθένεια «Η Φλόγα» και 1.000€ στο Κοινωφελές μη Κερδοσκοπικό Σωματείο «Γραμμή Ζωής», αποφασίσαμε να θεσπίσουμε, στο πλαίσιο των Αριστείων Εταιρικής Υπευθυνότητας, το Αριστείο «Βασίλειος Αντωνίου» και να καλύψουμε το κόστος συμμετοχής δέκα (10) τελειόφοιτων μεταπτυχιακών φοιτητών marketing ή επικοινωνίας στο «Good Advertising», το online πρόγραμμα μελέτης και εφαρμογής του Ελληνικού Κώδικα Διαφήμισης – Επικοινωνίας, που τόσο πιστά υπηρέτησε ο Βασίλης.

Το 2018 προβλέπεται να είναι μια χρονιά πολύ απαιτητική. Από μόνη της η εφαρμογή από 1-5-2018 του Γενικού Κανονισμού Προστασίας Δεδομένων (GDPR), σύμφωνα με τον οποίο όλες οι επιχειρήσεις οφείλουν να προβούν σε σημαντικές αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο συλλέγουν και επεξεργάζονται προσωπικά δεδομένα των καταναλωτών, επιβάλει προετοιμασία σε πολλά διαφορετικά επίπεδα και disciplines εντός των εταιρειών. Για το λόγο αυτό, ο ΣΔΕ έχει ήδη αποστείλει στα μέλη του σχετικό εξειδικευμένο Οδηγό για Marketers, καθώς η εφαρμογή του Κανονισμού αναμένεται να έχει σημαντικές επιπτώσεις στους marketers που χρησιμοποιούν προσωπικά δεδομένα για να υλοποιούν στοχευμένες και αποτελεσματικές εκστρατείες μάρκετινγκ.

Το σύνολο των δράσεων και πρωτοβουλιών του ΣΔΕ για το έτος 2017 και τα σημαντικότερα θέματα της αγοράς μας θα έχουμε την ευκαιρία να συζητήσουμε από κοντά στη Γενική Συνέλευση των Μελών που θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη 27 Μαρτίου 2017.
Μέχρι τότε, εύχομαι καλή και παραγωγική χρονιά σε όλους.
Εκ μέρους του Διοικητικού Συμβουλίου του ΣΔΕ σας ευχαριστώ που στηρίζετε την προσπάθειά μας για κοινωνικά υπεύθυνη, ποιοτική και αποτελεσματική εμπορική επικοινωνία. Η συμμετοχή σας στο ΣΔΕ είναι τιμή για εμάς.

Γρηγόρης Αντωνιάδης
Πρόεδρος Δ.Σ. ΣΔΕ

Ήρθε και πάλι εκείνη η στιγμή όπου απολογισμός και προσδοκίες συναντώνται.
Το 2016, όπως και το 2015, ήταν, κατά γενική παραδοχή, μια χρονιά δύσκολη. Κύριο χαρακτηριστικό και αυτής της χρονιάς ήταν η αβεβαιότητα, η οποία επηρέασε σημαντικά τη σκέψη, τα πλάνα και τις ενέργειες των διαφημιζομένων, δημιούργησε ανασφάλεια και κατήργησε και πάλι κάθε έννοια προγραμματισμού.

Για το ΣΔΕ, ήταν μια χρονιά πολύ απαιτητική, αλλά και εξαιρετικά δραστήρια. Τεράστιος αριθμός πρωτοβουλιών αναλήφθηκε και τεράστιος αριθμός δράσεων υλοποιήθηκε με επιτυχία, αποδεικνύοντας ότι υπηρετούμε έμπρακτα το όραμά μας να αποτελούμε καταλύτη για τις εξελίξεις και τις σχέσεις στο χώρο της επικοινωνίας. Και δίνοντάς μας την ικανοποίηση ότι οι διαφημιζόμενες εταιρείες αντιλαμβάνονται τα οφέλη της μεταξύ μας συνεργασίας.

Ξεκινώντας από τα θετικά της χρονιάς που πέρασε, θα πρέπει να αναφερθούμε στα εξής τρία θέματα:

• Στην οριστική κατάργηση του αγγελιοσήμου που περιόρισε την υπερφορολόγηση των budgets και αφήνει πλέον περιθώριο για επαναπροσδιορισμό του τρόπου λειτουργίας της αγοράς, χωρίς τις στρεβλώσεις του παρελθόντος.
• Στην πρωτοβουλία της ΕΝΕΔ για τη διαμόρφωση Κώδικα Δεοντολογίας στο Διαδίκτυο, η οποία θεωρούμε ότι είναι ένα σημαντικό πρώτο βήμα για την εύρυθμη λειτουργία του 2ου πλέον σε απορρόφηση διαφημιστικής δαπάνης Μέσου στην Ελλάδα. Χαιρετίζουμε τον Κώδικα και ελπίζουμε να υιοθετηθεί από όλα τα μέλη της της Ένωσης και γιατί όχι και από sites εκτός αυτής. Από την πλευρά μας, θα θέλαμε να υπάρξει αναφορά και σε δεσμεύσεις αναφορικά με περιπτώσεις όπου πρόσωπα, εταιρείες ή brands προσβάλλονται ή δυσφημούνται αναίτια, θέμα που απασχολεί τους διαφημιζόμενους και το ΣΔΕ εδώ και τρία περίπου χρόνια (και που είχε οδηγήσει στη διαμόρφωση ενός Κώδικα Συνεργασίας μεταξύ Ηλεκτρονικών Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας & ΣΔΕ, που όμως δεν είχε την τύχη να υιοθετηθεί).
• Τέλος, στην προσπάθεια των διαφημιζόμενων εταιρειών όχι μόνο να αντέξουν, αλλά να παραμείνουν μάχιμες, ενεργές και υπεύθυνες, που είχε σαν αποτέλεσμα και το 2016 να δούμε ποιοτική επικοινωνία και συνεχώς αυξανόμενες δράσεις Εταιρικής Υπευθυνότητας για τη στήριξη της δοκιμαζόμενης ελληνικής κοινωνίας.

Σε όλη τη διάρκεια του 2016 ο ΣΔΕ εξακολούθησε να παρακολουθεί, να παρεμβαίνει και να διαπραγματεύεται, να ενημερώνει, να συμβουλεύει και να εκπαιδεύει τα μέλη του. Μοιράστηκε μαζί τους σημαντική γνώση και συνέχισε να πρωτοστατεί σε κάθε θέμα σχετικό με την επικοινωνία, λειτουργώντας -από άποψη- μεθοδικά και χωρίς τυμπανοκρουσίες.

Ο θεσμικός ρόλος του ΣΔΕ, ιδιαίτερα αυτή την περίοδο αστάθειας για το περιβάλλον της επικοινωνίας, ήταν κομβικός για την προάσπιση της εύρυθμης λειτουργίας του χώρου της επικοινωνίας, προς όφελος όλων των stakeholders και φυσικά του καταναλωτή.

Τα τρία βασικά θεσμικά θέματα, οι τηλεοπτικές άδειες, η απευθείας τιμολόγηση των διαφημιζομένων και το ηλεκτρονικό σύστημα διάθεσης τηλεοπτικού χρόνου, απαίτησαν τεράστια επένδυση χρόνου και παρόλα αυτά, παραμένουν σε εκκρεμότητα.

Έτσι, ενώ οι συνάδελφοι και συνεργάτες μας στο εξωτερικό ασχολούνται με innovation, consumer trends και customer expectations, εμείς πρέπει να ασχολούμαστε και με θέματα που θεωρούσαμε λυμένα από καιρό, όπως σε ποια κανάλια και με ποια μέθοδο θα μπορούμε να αγοράσουμε τηλεοπτικό χρόνο και αν θα τιμολογούμαστε απευθείας ή μέσω των media agencies ή μέσω μιας παγκοσμίως μοναδικής πατέντας ηλεκτρονικής πλατφόρμας.

Ο διάλογος με την Κυβέρνηση, το αρμόδιο Υπουργείο και τη Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης και Επικοινωνίας είναι ανοιχτός. Για όλα τα παραπάνω θέματα, χωρίς εξαίρεση, ο ΣΔΕ έχει αναλάβει πρωτοβουλίες, με σκοπό τη διαμόρφωση ενός νέου περιβάλλοντος, όπου όμως οι δυνάμεις της αγοράς και η απρόσκοπτη λειτουργία της θα είναι εξασφαλισμένες. Σε συνεργασία με τους άλλους φορείς της αγοράς επικοινωνίας, μετά από συνεχείς διαβουλεύσεις, διαμορφώθηκαν και κατατέθηκαν προτάσεις που υποστηρίζουν την ελεύθερη λειτουργία της αγοράς, με σεβασμό στις αξίες του ελεύθερου ανταγωνισμού, της ελευθερίας των επιλογών στις συναλλαγές και της διαφάνειας.

Πέραν όμως της συνεχούς ενασχόλησης με τα φλέγοντα θεσμικά θέματα, ο ΣΔΕ αντιστάθηκε στην οπισθοδρόμηση, αποφασίζοντας να κοιτάξει προς το αύριο, ανεξάρτητα από τα εμπόδια. Έτσι, το Digital παρέμεινε στην κορυφή της ατζέντας μας. Τα σημαντικότερα συνέδρια σχετικά με το θέμα τέθηκαν υπό την αιγίδα μας, δίνοντας σε μας την ευκαιρία να προβάλλουμε όλες τις πτυχές του και στα μέλη μας τη δυνατότητα να συμμετέχουν με προνομιακούς όρους. Η Ομάδα Digital του ΣΔΕ εξακολούθησε να παρακολουθεί κάθε θέμα που αφορά στην υγιή ανάπτυξη του Μέσου και στην αποτελεσματικότητα της επένδυσης, ενώ πραγματοποίησε με τεράστια επιτυχία από πλευράς συμμετοχών και αξιολογήσεων, δύο ακόμα Digital Sessions, τα ”Brands on the move” με θέμα το mobile και “Social media reloaded: The new fundamentals”, με θέμα τα social media.

Κορυφαία διοργάνωσή μας για το 2016 αποτέλεσε το συνέδριο «Digital Transformation:Take it or…leave!». Ορμώμενοι από τη μεγάλη έρευνα που πραγματοποιήσαμε τον Μάιο του 2016 μεταξύ των διαφημιζομένων, από την οποία προέκυψε ότι τους Έλληνες marketers απασχολεί το Digital με πλείστους όσους τρόπους και ότι Digital δεν είναι πλέον τα Digital Media, αλλά ο ίδιος ο καταναλωτής της ψηφιακής εποχής, σχεδιάσαμε και πραγματοποιήσαμε ένα συνέδριο για τη μεγαλύτερη ίσως στρατηγική πρόκληση με την οποία βρίσκονται αντιμέτωπες σήμερα οι επιχειρήσεις σε όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων τους. Στο συνέδριο συμμετείχαν κορυφαίοι στον τομέα τους ομιλητές και panelists, που μετέφεραν τη γνώση και την εμπειρία τους από την Ελλάδα και το εξωτερικό.

Μία ακόμα πολύ σημαντική ενέργεια στο χώρο του Digital ήταν η έρευνα για το Αd Blocking που πραγματοποιήθηκε από την Tailwind, με την υποστήριξη του ΣΔΕ. Η πρώτη αυτή μεγάλη έρευνα που πραγματοποιήθηκε για το θέμα στην Ελλάδα, μέτρησε το ποσοστό του Αd Βlocking και κατέδειξε πόσο σημαντικό είναι να λάβουν όλοι οι εμπλεκόμενοι μέτρα για να παραμείνει σε χαμηλά επίπεδα.

Το 2016 εξακολουθήσαμε, παρά τις σημαντικές θεσμικές και εκπαιδευτικές προτεραιότητες, να υποστηρίζουμε τις συνεργασίες και δράσεις που έχουν γεννηθεί μέσα από την πρωτοβουλία Open Doors, ενώ ξεκινήσαμε συνεργασία και με το Ίδρυμα Μποδοσάκη, ως Συνεργάτης Εκπαίδευσης και Επαγγελματικής Υποστήριξης της πρωτοβουλίας Social Dynamo, που στοχεύει στην ενδυνάμωση οργανώσεων και ομάδων της κοινωνίας των πολιτών, με άξονες την επιμόρφωση, την επαγγελματική υποστήριξη και τη δικτύωση.

Κλείνοντας τη σύντομη αυτή ανασκόπηση των μεγάλων θεμάτων του 2016, θα ήθελα να εκφράσω την ελπίδα ότι θα μπορέσουμε το 2017 να εντοπίσουμε, να κατανοήσουμε έγκαιρα και να ικανοποιήσουμε τις επιταχυνόμενες προσδοκίες των καταναλωτών από τις μάρκες και τις εταιρείες. Εύχομαι να έχουμε όλοι την ηρεμία και το χρόνο να διαβάσουμε, να σκεφτούμε, να επιχειρηματολογήσουμε. Για να χτίσουμε μάρκες που είναι σημαντικές, προϊόντα που ικανοποιούν τους καταναλωτές και καμπάνιες με νόημα, για τις οποίες όλοι θέλουν να μιλούν.

Καλή και παραγωγική χρονιά σε όλους.

Γρηγόρης Αντωνιάδης
Πρόεδρος Δ.Σ. ΣΔΕ

To 2015 ήταν μία ακόμα δύσκολη χρονιά για τον κλάδο της επικοινωνίας. Παρά τις προσδοκίες για το αντίθετο, έκλεισε με αρνητικό πρόσημο και με ανοιχτά πολύ σημαντικά θεσμικά θέματα. Κύριο χαρακτηριστικό της χρονιάς που πέρασε ήταν η αβεβαιότητα, η οποία δημιούργησε συνθήκες ανάσχεσης και αναβλητικότητας ως προς τη διαφημιστική επένδυση, κατήργησε κάθε έννοια προγραμματισμού και οδήγησε τελικά τις εταιρείες σε μείωση της διαφημιστικής δαπάνης.

Παρά την προσπάθεια των φορέων να καταδείξουν στην Πολιτεία την αναπτυξιακή διάσταση της διαφήμισης και το πολλαπλασιαστικό όφελος αυτής στην ελληνική οικονομία (καθώς για κάθε ένα ευρώ που επενδύεται σε ενέργειες διαφήμισης και επικοινωνίας παράγονται τέσσερα ευρώ οικονομικής και δημοσιονομικής δραστηριότητας και συντηρούνται περίπου 27.000 θέσεις εργασίας συνολικά στην ελληνική οικονομία), η Πολιτεία ακολουθήσε πολιτική υπερφορολόγησης και παρεμβάσεων με αμφίβολα αποτελέσματα ως προς την επίτευξη αυξημένων κρατικών εσόδων:

1. Η επιβολή τελικά, μετά από τέσσερεις ετήσιες αναβολές, του ειδικού φόρου επί των τηλεοπτικών διαφημίσεων, ο οποίος, σε συνδυασμό με τις άλλες επιβαρύνσεις, απορροφά πλέον του 40% των διαφημιστικών κονδυλίων, είναι αναμφισβήτητα αντιαναπτυξιακή.
2. Οι συνεχείς διοικητικές ρυθμίσεις (Ν. 2328/1995, Ν. 3592/2007, Ν.3845/2010, Ν.4279/2014) που ανατρέπουν το ισχύον κάθε φορά μοντέλο λειτουργίας της αγοράς και αποφασίζονται ερήμην των ενδιαφερομένων μερών δεν προάγουν τη λειτουργία του κλάδου. Από την 1η Αυγούστου 2014, οπότε ψηφίστηκε αιφνιδιαστικά ο Ν.4279, η αβεβαιότητα που έχει δημιουργηθεί στην αγορά σχετικά με την απευθείας τιμολόγηση των διαφημιζομένων είχε σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στον προγραμματισμό των εταιρειών και απαίτησε τεράστια επένδυση χρόνου από το ΣΔΕ και άλλους φορείς του κλάδου ώστε να μην εφαρμοστεί ως είχε. Όπως ήδη γνωρίζετε, μετά από συντονισμένη προσπάθεια όλων των φορέων της αγοράς, πετύχαμε πρόσφατα να δοθεί νέα αναστολή για τις 2/7/2016, ώστε να υπάρξει χρόνος για διάλογο.
3. Το Αγγελιόσημο επιδρά περαιτέρω στη μείωση των επενδυόμενων κονδυλιών. Ο νέος τρόπος υπολογισμού του αγγελιοσήμου (21,52 % για Τηλεόραση και Ραδιόφωνο) στο 100% του τελικού κόστους (όπως προβλέπεται από το Ν. 4279/2014) έναντι του 80% που ίσχυε μέχρι σήμερα, μειώνει περαιτέρω τα έσοδα των Μέσων και αυξάνει το κόστος της διαφήμισης, με παράπλευρες απώλειες θέσεων εργασίας, επιπτώσεις στην ποιότητα του παρεχόμενου προϊόντος κλπ. H πιθανή εφαρμογή του αγγελιοσήμου στο μοναδικό Μέσο που αναπτύσσεται, το Digital, θα αναστρέψει τη θετική του πορεία. Επιπλέον, η εφαρμογή ενός τέτοιου φόρου θα είναι πολύ δύσκολη και δε θα οδηγήσει κατ’ ανάγκη στο επιδιωκόμενο αποτέλεσμα από πλευράς εσόδων.

Από την πλευρά μας, προχωρήσαμε και προχωρούμε σε όλες τις απαραίτητες παρεμβάσεις προς την Πολιτεία, στο πλαίσιο πάντοτε του θεσμικού ρόλου μας και διατηρώντας ανοικτούς δίαυλους συνεργασίας και συνεννόησης με τους άλλους φορείς της αγοράς επικοινωνίας. Θεωρούμε ότι η διενέργεια διαλόγου, όχι μόνο για το Ν.4279, αλλά για όλα τα θεσμικά θέματα της αγοράς, είναι η μόνη οδός για τη λήψη βέλτιστων αποφάσεων για τη λειτουργία της αγοράς.

Οι θέσεις μας έχουν κατατεθεί επίσημα στο Υπουργείο Επικρατείας και στη Γενική Γραμματεία Επικοινωνίας και Ενημέρωσης. Παράλληλα, με πρωτοβουλία του ΣΔΕ, διενεργείται ήδη διάλογος μεταξύ των ενδιαφερομένων μερών της αγοράς, ώστε να αναδειχθούν οι στρεβλώσεις και να αναζητηθούν τυχόν κοινές θέσεις για το διάλογο με την Πολιτεία.

Άλλα θέματα που τη χρονιά που πέρασε δημιούργησαν ασάφεια στην αγορά ήταν το εκκρεμές θέμα των τηλεοπτικών αδειών και η απαγόρευση από σημαντικό αριθμό τηλεοπτικών σταθμών της δημοσίευσης ή χορήγησης πληροφοριών από τη Media Services σχετικά με την διαφημιστική δαπάνη στην αγορά. Αν και τα στοιχεία της Media Services, εδώ και αρκετά χρόνια, δεν αντικατόπτριζαν την πραγματική διαφημιστική επένδυση, εντούτοις, αποτελούσαν μία βάση για την εκτίμηση της πορείας και των τάσεων της αγοράς, αλλά και για το reporting των εταιρειών προς το εξωτερικό.
Ως ΣΔΕ, έχουμε θέσει θέμα αναθεώρησης της απόφασης αυτής προς όλους τους εμπλεκόμενους και ευελπιστούμε στην εξεύρεση λύσης.

Όσον αφορά στην επικοινωνία στο διαδίκτυο, ο ΣΔΕ εξακολουθεί να απαιτεί στοιχεία αποτελεσματικότητας που όχι μόνο να μετρούνται, αλλά και να πιστοποιούνται και χαιρετίζει κάθε σχετική πρωτοβουλία από παρόχους περιεχομένου στο διαδίκτυο, όπως αυτή της ΕΝΕΔ. Ο ΣΔΕ έχοντας επιδιώξει τη διαμόρφωση ενός Κώδικα συνεργασίας με τα ηλεκτρονικά Μέσα, με σκοπό τη δημιουργία μιας αγοράς που λειτουργεί με κανόνες αυτοδέσμευσης και με αίσθημα ευθύνης και αμοιβαίου σεβασμού, χαιρετίζει την πρωτοβουλία της ΕΝΕΔ για τη δημιουργία Κώδικα Δεοντολογίας για το Διαδίκτυο, ο οποίος θα αφορά και στο δημοσιογραφικό περιεχόμενο των sites και θα απαντά σε κρίσιμα ζητήματα αξιοπιστίας.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, όπου κρίσιμα θεσμικά θέματα απειλούν τους διαφημιζόμενους και την αγορά και απαιτούν λύσεις, ο ΣΔΕ με ικανοποίηση επιβεβαιώνει την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς μέσω του συστήματος αυτοδέσμευσης και εξακολουθεί να στηρίζει με όλες του τις δυνάμεις το έργο του ΣΕΕ, του μοναδικού φορέα αυτοδέσμευσης που λειτουργεί στην χώρα μας με αποτελεσματικότητα.

Το online πρόγραμμα Good Advertising που αποτελεί πρωτοβουλία της ΕΔΕΕ και του ΣΔΕ, προσφέρει στα στελέχη που ασχολούνται με την επικοινωνία, μεγαλύτερη εξοικείωση με τους κανόνες δεοντολογίας και πιστοποίηση της γνώσης τους. Εμβαθύνοντας στον Κώδικα Δεοντολογίας, που αυτοβούλως εδώ και χρόνια θέσπισε και εφαρμόζει η αγορά, τα στελέχη που ασχολούνται με την επικοινωνία αποκτούν μεγαλύτερη γνώση και εμπειρία, ενώ παράλληλα είναι σε θέση να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν καλύτερα τις επικοινωνιακές τους ενέργειες.

Με ακόμα μεγαλύτερη ικανοποίηση παρακολουθεί την προσπάθεια των διαφημιζόμενων εταιρειών όχι μόνο να αντέξουν, αλλά να παραμείνουν μάχιμες, ενεργές και υπεύθυνες. Θα ήθελα εδώ να αναφερθώ σε ένα ιδιαίτερα θετικό στοιχείο της χρονιάς που πέρασε. Στο γεγονός ότι, παρά τις δύσκολες οικονομικές συνθήκες (ή και εξαιτίας αυτών ίσως), οι εταιρείες ήταν πολύ πιο ενεργές στο κομμάτι της Εταιρικής Υπευθυνότητας, πραγματοποίησαν περισσότερες δράσεις και ανέλαβαν σημαντικές πρωτοβουλίες προς την δοκιμαζόμενη ελληνική κοινωνία.

Ο ΣΔΕ στέκεται στο πλευρό των εταιρειών, εκπροσωπώντας τις δυναμικά και συλλογικά προς κάθε κατεύθυνση, παρεμβαίνοντας σε θέματα διαφήμισης και επικοινωνίας και διεκδικώντας τα απαραίτητα για τη δημιουργία και διατήρηση ενός υγιούς περιβάλλοντος, για τη διατήρηση της ποιότητας στην επικοινωνία, για τη μεγιστοποίηση της αποτελεσματικότητας της επικοινωνιακής επένδυσης, για την ενίσχυση της διαφάνειας στις οικονομικές σχέσεις των συναλλασσομένων μερών και τη βιωσιμότητα του κλάδου, ενώ παράλληλα επικροτεί και προωθεί τον κοινωνικό τους ρόλο. Ακόμα, ο ΣΔΕ φροντίζει με κάθε τρόπο για την συνεχή ενημέρωση των εταιρειών για τις εξελίξεις στην ελληνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία, στα ΜΜΕ και εμπορική τους πολιτική, για την επικοινωνία σε Ελλάδα, Ε.Ε. και διεθνώς, δίνοντάς τους προβάδισμα στην ενημέρωση.

Σε επίπεδο ιδίων δράσεων, η πρωτοβουλία Open Doors που σκοπό έχει τη διάχυση γνώσεων, τη δημιουργία ευκαιριών, την παροχή έμπρακτης υποστήριξης και την προώθηση της συνεργασίας και της αλληλεγγύης, τόσο προς τα μέλη του ΣΔΕ, όσο και προς την ευρύτερη αγορά της επικοινωνίας, την εκπαιδευτική κοινότητα και τους νέους, περιλαμβάνει δράσεις που πραγματοποιεί ο ΣΔΕ πέρα και πάνω από το θεσμικό του ρόλο.

Οι δράσεις που έχουν ενταχθεί μέχρι στιγμής στην πρωτοβουλία είναι οι ακόλουθες:

1. Πρόγραμμα One-on-One Career Coaching. Πρόκειται για πρόγραμμα επαγγελματικής καθοδήγησης πτυχιούχων από στελέχη εταιρειών-μελών του ΣΔΕ.
2. Υποστήριξη του ReGeneration, του πρωτοποριακού Προγράμματος Πρακτικής Άσκησης για νέους πτυχιούχους, που αποτελεί πρωτοβουλία του World Economic Forum Global Shapers Athens Hub.
3. Προώθηση των Field Study Projects του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών Μάρκετινγκ & Επικοινωνία του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Μέσω των FSPs μεταπτυχιακοί φοιτητές του Προγράμματος γίνονται δεκτοί σε εταιρείες προκειμένου να πραγματοποιήσουν ένα πραγματικό projectστο πλαίσιο της διπλωματικής τους εργασίας.
4. Δωρεάν συμμετοχή φοιτητών σε εκπαιδευτικά προγράμματα του ΣΔΕ και άλλων συνεργαζόμενων φορέων (όταν αυτό είναι εφικτό).
5. Εκπρόσωποι και αναπληρωτές εκπρόσωποι εταιρειών-μελών του ΣΔΕ μπορούν, σε περίπτωση λύσης της συνεργασίας τους με την εταιρεία-μέλος, να συμμετέχουν σε ομάδες εργασίας του ΣΔΕ με αντικείμενο που άπτεται των γνώσεων και της ειδικότητάς τους. Ακόμα, μπορούν, εάν το επιθυμούν, να συναντήσουν κατά προτεραιότητα στελέχη σημαντικών εταιρειών Executive Search&Recruitment για τη διενέργεια συνέντευξης.
6. Ο ΣΔΕ είναι ανοικτός να ακούει τις ανάγκες ΜΚΟ και βοηθά μέσω των μελών του ή μέσω δικών του πρωτοβουλιών.

Κλείνοντας την ανασκόπηση του 2015, θα ήθελα να εκφράσω την πεποίθησή μου ότι ο κλάδος, έχοντας διατηρήσει, παρά την επί σειρά ετών συρρίκνωσή του, τη διάθεσή του να προσπαθεί για το καλύτερο, θα μπορέσει και πάλι να παίξει δυναμικό ρόλο και να συμβάλλει στην ανάκαμψη. Γιατί, δεν πρέπει να ξεχνάμε ή να υποτιμάμε ποτέ την αξία της προϊοντικής και εταιρικής επικοινωνίας για την ανάπτυξη των επιχειρήσεων και των αγορών.
Ο ΣΔΕ θα είναι εκεί για να προσφέρει τις απόψεις του και την βοήθεια του στην διαμόρφωση των νέων συνθηκών, καθώς θεωρεί ότι έχει έρθει η ώρα για δραστικό εξορθολογισμό των συνθηκών της αγοράς, έχει έρθει η εποχή του ουσιαστικού διαλόγου, καθώς, μόνο ενωμένοι θα μπορέσουμε να επιβιώσουμε και να στηρίξουμε την ελληνική οικονομία.

Εκ μέρους του Συνδέσμου Διαφημιζομένων Ελλάδος, εύχομαι σε όλους υγεία και δύναμη και σας καλώ σε συσπείρωση. Η ενεργή συμμετοχή όλων θα μεγιστοποιήσει την αποτελεσματικότητα των πρωτοβουλιών μας για ένα καλύτερο αύριο.

Καλή χρονιά!

Γρηγόρης Αντωνιάδης
Πρόεδρος Δ.Σ. ΣΔΕ